Ols

Ols (inna nazwa - oles lub olszyna) – las olchowy (olszowy) porastający żyzne, bagienne siedliska, o wysokim poziomie wody stojącej. Ma zwykle charakterystyczną kępową strukturę runa - na kępach wokół szyi korzeniowej olszy rosną gatunki borowe, w dolinkach przynajmniej okresowo wypełnianych wodą - rośliny bagienne.

Olsy są zazwyczaj trudno dostępne, głównie ze względu na podmokły grunt. Poziom wody sięga od kilku do kilkudziesięciu centymetrów. Są to najczęściej wody stojące, rzadziej wolno płynące.

Kępy w mniej zwartych olsach mogą być znacznie od siebie oddalone, rozdzielone wodą.

Zbiorowisko to wytwarzane jest na glebach wytworzonych z torfowisk niskich, lecz często spotyka się je na glebach murszowych wytworzonych na piaskach i madach rzecznych, najczęściej są to gleby murszowo-mineralne, murszowe, mulowo-murszowe, torfowo-murszowe, murszowo-glejowe z mullem murszowatym. Dominującą forma próchnicy typu mull.

Gatunkiem drzewa dominującym w lesie tego typu jest olsza czarna, czasem towarzyszy jej brzoza omszona, jesion wyniosły lub sosna zwyczajna. Na podszyt składają się: czeremcha zwyczajna (Padus avium), kalina koralowa (Viburnum opulus), kruszyna pospolita (Frangula alnus) a także niektóre gatunki wierzb, np. wierzba uszata (Salix aurita). Często spotykany jest również chmiel zwyczajny (Humulus lupulus). Kępy porasta bogata roślinność leśna, w tym: bluszczyk kurdybanek (Glechoma hederacea), kosaciec żółty (Iris pseudacorus), kuklik zwisły (Geum rivale) i czyściec leśny (Stachys sylvatica).
Rośliny bagienne występujące w zalanych fragmentach lasu to przeważnie knieć błotna (Caltha palustris), pępawa błotna (Crepis paludosa), psianka słodkogórz (Solanum dulcamara).
Gatunki runa różnicujące ols od lasu wilgotnego:

• Filipendula ulmaria - wiązówka błotna,
• Solanum dulcamara - psianka słodkogórz,
• Caltha palustris - knieć błotna,
• Crepis paludosa - pępawa błotna,
• Cirsium oleraceum - ostrożeń warzywny,
• Carex pseudocyperus - turzyca nibyciborowata,
• Carex riparia - turzyca brzegowa,
• Carex gracilis - turzyca zaostrzona,
• Carex acutiformis - turzyca błotna,
• Carex elongata - turzyca długokłosa,
• Iris pseudoacorus - kosaciec żółty,
• Lycopus europaeus - karbieniec pospolity,
• Peucedanum palustre - gorysz błotny,
• Scutellaria galericulata - tarczyca pospolita,
• Cirsium palustre - ostrożeń błotny,
• Galium palustre - przytulia błotna.
• Gatunki częste:
• Thelypteris palustris - zachylnik błotny,
• Calamagrostis canescens - trzcinnik lancetowaty,
• Ranunculus repens - jaskier rozłogowy,
• Lysimachia vulgaris - tojeść pospolita,
• Urtica dioica - pokrzywa zwyczajna,
• Geum urbanum - kuklik pospolity,
• Lysimachia nummularia - tojeść rozesłana,
• Athyrium filix-femina - wietlica samicza,
• Juncus effusus - sit rozpierzchły,
• Lysimachia thyrsiflora - tojeść bukietowa.